De geleerden zijn het er over eens dat vertrouwen de basis is voor een succesvol team. Zonder vertrouwen is teamwork eigenlijk onmogelijk. Vertrouwen in een team is ongrijpbaar. Het opbouwen daarvan kun je niet afdwingen. Daarom hier 5 praktische tips voor het versterken van vertrouwen in teams.
1) Praat niet teveel over vertrouwen, maar doe er wat aan..
Sommige teamleden en managers hebben de neiging het onderwerp ‘Vertrouwen in het team’ en soms zelfs de ‘Veiligheid in het team’ regelmatig ter sprake te brengen. Dat werkt averechts. Je kunt vertrouwen niet afdwingen door het belang ervan te benadrukken of door vertrouwen tot kernwaarde uit te roepen. Alleen door elkaar (beter) te leren kennen en positieve gezamenlijke ervaringen te creëren, wordt vertrouwen en veiligheid in het team opgebouwd. Hierbij ontkom je niet aan soms wat minder spontane werkvormen (zie tip 2).
2) Zorg dat de teamleden meer over elkaar te weten komen
Je zult je er over verbazen hoe weinig teamleden soms van elkaar weten. Een basale oefening hiervoor is iedereen iets over zichzelf laten vertellen. Gewoon over bijzondere hobby’s, de mooiste vakantie, hoogtepunt in het werk, etc. Je kunt ook kiezen voor een iets ludiekere vorm waarbij de teamleden een voorwerp meenemen en aan de hand daarvan iets persoonlijks vertellen. Toch is mij dit allemaal wat te seventies. Zelf vind ik de zogeheten ‘Teambingo’ het meest ongedwongen. Geef je team een bingokaart vol grappige wetenswaardigheden van teamleden (‘Houdt van Barbra Streisand’, ‘Doet aan vliegvissen’, ‘Heeft professioneel getennist’). Je wint de bingo als je als eerste de namen van de teamleden bij de feitjes hebt genoteerd. Vergeet niet een leuk prijsje weg te geven.
3) Laat het team elkaars sterke punten ontdekken
Teamleden weten elkaar vaak onvoldoende te vinden. Niet uit onwil, maar simpelweg omdat ze niet weten wat de specifieke kwaliteiten in het team zijn. Doe daarom eens het kwaliteitenspel: laat de teamleden in gesprekjes kwaliteiten verzamelen die bij hen passen en bespreek deze. Een persoonlijkheidstest zoals Insights of DISC geeft een wat dieper inzicht in wat iedereen kan bijdragen aan het team. Bij deze methoden is het belangrijk om de uitkomsten meteen te vertalen naar de samenwerking in de praktijk. Wat zou ieder teamlid met zijn kwaliteiten meer of minder kunnen doen?
4) Creëer positieve gezamenlijke ervaringen
Voor het versterken van het vertrouwen wordt regelmatig gekozen voor klassieke teambuilding: bruggen bouwen, schilderen of jembé. Niet iedereen vindt zo’n verkapt schoolreisje leuk en de vraag is of het zo effectief is. De vertaalslag naar de werkvloer is namelijk wat lastig te maken. Kies daarom voor teambuilding waar je team iets aan heeft. Bijvoorbeeld door het team samen een probleem te laten oplossen, iets te laten besluiten of iets te laten maken waarbij ieders (net ontdekte) kwaliteiten kunnen worden benut. Bespreek wat wel en niet hielp bij het behalen van het resultaat.
5) Een goed conflict is het halve werk
Als teamleden elkaar wat beter kennen, durven ze meer en kan dat best tot conflicten leiden. Als een team een conflict heeft, is dat gek genoeg een goed teken. Kennelijk durven teamleden hun mening te geven. Het vertrouwen in het team maakt een sprong als zo’n conflict kan worden besproken en door het team kan worden opgelost. De teammanager zal hierbij een leidende rol moeten spelen. Dat is niet zo makkelijk omdat de sfeer opeens wat minder prettig is en de uitkomst niet zeker. Maak het daarom allemaal niet te persoonlijk en start met het oplossen van een inhoudelijk meningsverschil in het werkoverleg. Structureer het gesprek, zorg dat iedereen zijn zegje kan doen, vat de opties samen en laat het team besluiten. Bespreek daarna weer wat wel en niet hielp bij het oplossen van het conflict.